Tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng khiến cho việc đầu tư vào một thiết bị gia dụng thông minh như máy lọc không khí đã trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều hộ gia đình. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ về cấu tạo máy lọc không khí và nguyên lý hoạt động của thiết bị này.
Bài viết hữu ích bên dưới sẽ giúp bạn hiểu hơn về sản phẩm, từ đó đưa ra lựa chọn mua hàng đúng đắn và sử dụng máy lọc không khí một cách hiệu quả nhất.
1. Máy lọc không khí là gì?
Máy lọc không khí là thiết bị điện tử được thiết kế để loại bỏ các chất ô nhiễm khỏi không khí trong nhà, bao gồm bụi bẩn, phấn hoa, lông thú cưng, vi khuẩn, virus, nấm mốc và các hạt bụi mịn PM2.5.
Thiết bị này hoạt động bằng cách hút không khí vào và lọc qua một hệ thống màng lọc đa lớp, mỗi lớp có chức năng riêng biệt. Kết quả là, không khí sạch sẽ được trả lại phòng, mang lại môi trường sống trong lành hơn.
Các chức năng máy lọc không khí bao gồm:
- Lọc sạch không khí: Máy lọc không khí loại bỏ hiệu quả các hạt bụi, phấn hoa, lông thú cưng và các chất gây dị ứng khác. Hệ thống màng lọc HEPA tiên tiến giúp lọc sạch bụi mịn PM2.5, bảo vệ sức khỏe hệ hô hấp.
- Khử mùi khó chịu: Màng lọc than hoạt tính giúp loại bỏ mùi thuốc lá, mùi thức ăn, khói bụi và các mùi hôi khác. Công nghệ phát tán ion giúp trung hòa các phân tử gây mùi, mang lại không khí trong lành.
- Tiêu diệt vi khuẩn, virus: Công nghệ ion âm giúp loại bỏ đến 99.9% virus H5N1 và 96,5% vi khuẩn trong không khí. Các ion âm phá vỡ cấu trúc protein của vi sinh vật, ngăn chặn sự sinh sôi và phát triển của chúng.
- Loại bỏ nấm mốc, chất gây dị ứng: Màng lọc HEPA loại bỏ nấm mốc, phấn hoa và các tác nhân gây dị ứng khác.Công nghệ ion phá hủy cấu trúc phân tử nấm mốc, ngăn chặn sự phát triển của chúng.
- Cân bằng độ ẩm, giảm tĩnh điện: Máy lọc không khí giúp cân bằng độ ẩm trong phòng, giảm tình trạng không khí quá khô hoặc quá ẩm. Điều này giúp giảm tĩnh điện trên da và quần áo, mang lại cảm giác thoải mái hơn.
- Các tính năng bổ sung: Một số máy lọc không khí có thêm các tính năng như tạo ẩm, hút ẩm hoặc bắt muỗi, mang lại sự tiện lợi và đa năng.
2. Nguyên lý hoạt động của máy lọc không khí
Về cơ bản, nguyên lý hoạt động máy lọc không khí thường bao gồm các bước sau:
Diễn giải chi tiết nguyên lý hoạt động:
Bước 1: Hút không khí
- Quạt hút gió tạo ra luồng không khí, hút không khí bẩn từ môi trường xung quanh vào bên trong máy.
Bước 2: Lọc không khí
Không khí bẩn đi qua hệ thống màng lọc, nơi các chất ô nhiễm bị giữ lại. Hệ thống màng lọc thường bao gồm nhiều lớp, mỗi lớp có chức năng lọc các loại chất ô nhiễm khác nhau.
- Màng lọc thô: Lọc các hạt bụi lớn như lông thú, tóc.
- Màng lọc HEPA: Lọc các hạt bụi mịn, phấn hoa, vi khuẩn.
- Màng lọc than hoạt tính: Hấp thụ các khí độc hại, mùi hôi.
- Một số máy còn có màng lọc ion bạc, tia UV để diệt khuẩn.
Bước 3: Trả lại không khí sạch
- Không khí sau khi được lọc sạch sẽ được quạt đẩy ra ngoài, trả lại môi trường không khí trong lành.
Các máy lọc không khí hiện đại thường được trang bị cảm biến để theo dõi chất lượng không khí và tự động điều chỉnh chế độ hoạt động. Bảng điều khiển cho phép người dùng tùy chỉnh các cài đặt theo nhu cầu.
Nhìn chung, nguyên lý làm việc của máy lọc không khí sẽ như một hệ thống lọc khép kín, liên tục loại bỏ các chất ô nhiễm và cải thiện chất lượng không khí trong nhà.
3. Cấu tạo máy lọc không khí và chức năng từng bộ phận.
Cấu tạo máy lọc không khí gồm các thành phần chính sau: vỏ máy, bảng điều khiển, hệ thống màng lọc, quạt hút gió, v.v.v.
3.1. Vỏ máy
Bộ phận này thường được làm từ nhựa cao cấp hoặc kim loại để đảm bảo độ bền bỉ và an toàn. Chức năng chính của vỏ máy là bảo vệ các bộ phận bên trong, tăng tính thẩm mỹ, giảm thiểu tiếng ồn và tăng độ bền bỉ. Một số mẫu máy lọc không khí cao cấp có thiết kế thông minh giúp tối ưu hóa luồng khí và dễ dàng vệ sinh.
3.2. Quạt hút gió
Quạt hút gió thường được làm từ nhựa ABS hoặc kim loại (các mẫu máy có công suất lớn, dùng cho mục đích công nghiệp). Thiết kế quạt và cánh quạt cũng ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả hút và đẩy không khí. Ngoài ra, động cơ BLDC được tích hợp trong các máy lọc không khí cao cấp góp phần tiết kiệm điện và giảm tiếng ồn.
3.3. Hệ thống màng lọc không khí
| Màng lọc không khí | Chất liệu | Chức năng chính |
| Màng lọc thô (Pre-filter) | Thường được làm từ lưới kim loại, sợi thủy tinh hoặc nylon. Thiết kế dạng lưới hoặc tấm, có khả năng giữ lại các hạt bụi lớn. |
Lọc các hạt bụi lớn như lông thú cưng, tóc, bụi vải, phấn hoa. Bảo vệ các màng lọc phía sau, kéo dài tuổi thọ của máy. |
| Màng lọc HEPA (High Efficiency Particulate Air) | Được làm từ sợi thủy tinh hoặc sợi tổng hợp, sắp xếp ngẫu nhiên. Thiết kế dạng tấm, có khả năng giữ lại các hạt bụi siêu nhỏ. |
Lọc các hạt bụi mịn PM2.5, vi khuẩn, virus, nấm mốc, phấn hoa và các chất gây dị ứng. Hiệu quả lọc bụi đến 99,97% đối với các hạt bụi có kích thước 0,3 micron. |
| Màng lọc than hoạt tính (Activated Carbon Filter) | Được làm từ than hoạt tính, có cấu trúc xốp với diện tích bề mặt lớn. Thiết kế dạng tấm hoặc hạt, có khả năng hấp thụ các chất khí và mùi hôi. |
Hấp thụ các khí độc hại như formaldehyde, benzen, amoniac, các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs). Khử mùi hôi, khói thuốc lá, mùi thức ăn và các mùi khó chịu khác. |
| Màng lọc ion bạc (Silver Ion Filter) | Được phủ một lớp ion bạc lên bề mặt màng lọc. Thiết kế dạng tấm, có khả năng kháng khuẩn. |
Kháng khuẩn, diệt khuẩn, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Hỗ trợ làm sạch không khí và khử mùi. |
| Tia UV (Ultraviolet Light) | Sử dụng đèn UV-C để phát ra tia cực tím. Thiết kế dạng đèn, được lắp đặt bên trong máy lọc không khí. |
Tiêu diệt vi khuẩn, virus, nấm mốc và các vi sinh vật gây hại khác. Hỗ trợ khử trùng không khí. |
3.4. Bộ phận cảm biến thông minh
Bộ phận này bao gồm hệ thống cảm biến bụi, cảm biến mùi và cảm biến độ ẩm giúp theo dõi chất lượng không khí trong phòng và tự điều chỉnh chế độ hoạt động của máy, tối ưu hiệu quả sử dụng điện năng.
3.5. Hệ thống điều khiển và bảng hiển thị
Hệ thống điều khiển cảm ứng hoặc nút bấm cho phép người dùng kiểm soát và hiệu chỉnh các chế độ hoạt động của máy theo ý muốn.
Màn hình hiển thị các thông số quan trọng về chất lượng không khí, chế độ hoạt động và cảnh báo thời gian cần thay màng lọc.
Một số model cao cấp có thêm tính năng kết nối điện thoại thông minh để điều khiển từ xa vô cùng tiện lợi.
3.6. Bộ tạo ion âm (tùy dòng máy có hoặc không)
Đây là nơi tạo ra ion âm trung hòa các ion dương có hại, giúp không khí trong lành hơn. Các nghiên cứu cũng cho thấy được lợi ích tuyệt vời của ion âm đối với việc giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi cũng như cải thiện chất lượng giấc ngủ.
4. Cách chọn máy lọc không khí theo cấu tạo phù hợp
Việc lựa chọn máy lọc không khí phù hợp với nhu cầu sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả lọc không khí và bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là những yếu tố cần xem xét khi chọn máy lọc không khí theo cấu tạo:
4.1. Diện tích phòng
Công suất máy lọc không khí thường được tính bằng CADR (Clean Air Delivery Rate), đơn vị là m³/h. Diện tích phòng càng lớn thì cần máy có CADR càng cao. Nên chọn máy có CADR lớn hơn diện tích phòng một chút để đảm bảo hiệu quả lọc không khí tốt nhất.
4.2. Loại màng lọc
Xác định loại chất ô nhiễm chính cần lọc để chọn máy có màng lọc phù hợp:
- Nếu bị dị ứng bụi mịn, phấn hoa hoặc có vấn đề hô hấp, chọn máy có màng lọc HEPA.
- Nếu cần khử mùi hôi, khói thuốc lá hoặc sống gần khu công nghiệp, chọn máy có màng lọc than hoạt tính.
- Nếu muốn diệt khuẩn, hãy chọn loại máy có màng lọc ion bạc hoặc tia UV.
4.3. Công nghệ lọc
Một số công nghệ lọc không khí phổ biến được ứng dụng rộng rãi hiện nay bao gồm:
- Công nghệ ion hóa: Tạo ra các ion âm giúp trung hòa các ion dương có hại trong không khí.
- Công nghệ UV-C: Sử dụng tia cực tím để tiêu diệt vi khuẩn, virus.
- Công nghệ màng lọc than hoạt tính: Hấp thụ các khí độc hại và mùi hôi.
- Công nghệ Plasmacluster Ion: Phân tán các ion dương và âm vào không khí để loại bỏ vi khuẩn, virus và các chất gây dị ứng.
4.4. Thương hiệu, bảo hành
Người dùng nên cân nhắc các thương hiệu máy lọc không khí uy tín, được đánh giá cao về chất lượng và độ bền như:
- Máy lọc không khí Electrolux với hệ thống lọc 5 bước qua các bộ lọc HEPA 13, bộ lọc than hoạt tính, đèn UC-V giúp loại bộ 99,99% vi khuẩn có hại.
- Với máy lọc không khí Philips trang bị công nghệ VitaShield IPS kết hợp nhiều bộ lọc cùng lúc, loại bỏ nhanh các hạt bụi mịn, vi khuẩn.
- Các dòng máy lọc không khí Kangaroo với 6 cấp độ lọc gồm mang lọc thô/màng lọc bụi lớn/ màng HEPA/ than hoạt tính/ đèn UV/ Ion âm, lọc sạch không khí, loại bỏ vi khuẩn 99%.
- Máy lọc không khí Samsung với hệ thống 3 màng lọc chuyên sâu, lọc 99,9% bụi siêu mịn đến 0,3㎛ và 99,9% vi khuẩn.
Bên cạnh đó, việc tìm hiểu kỹ về chế độ bảo hành của hãng và dịch vụ hậu mãi tại nơi phân phối cũng là vấn đề cần được lưu tâm. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm các đánh giá của người tiêu dùng khác trước khi ra quyết định đặt mua hàng.
4.5. Các tính năng bổ sung
Cân nhắc các yêu cầu riêng biệt của từng thành viên trong nhà để chọn các dòng máy lọc không khí có thêm các tính năng bổ sung như:
- Cảm biến bụi: Tự động điều chỉnh công suất theo chất lượng không khí.
- Chế độ tự động: Tự động điều chỉnh công suất và chế độ hoạt động.
- Hẹn giờ tắt: Tự động tắt máy sau một khoảng thời gian cài đặt.
- Tạo ẩm, bù ẩm: Tránh tình trạng môi trường quá hanh khô gây cảm giác khó chịu.
- Điều khiển từ xa: Điều khiển máy bằng điện thoại hoặc remote, tăng độ tiện nghi.
5. Cách vệ sinh và bảo trì máy lọc không khí để kéo dài tuổi thọ
Để thiết bị hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ máy lọc không khí, việc vệ sinh và bảo trì định kỳ là vô cùng quan trọng.
5.1. Vệ sinh màng lọc thô thường xuyên
Màng lọc thô là lớp lọc đầu tiên, có chức năng giữ lại các hạt bụi lớn như bụi vải, lông thú cưng, tóc… Hãy vệ sinh màng lọc thô thường xuyên (1 - 2 lần/tháng) bằng cách hút bụi hoặc rửa sạch bằng nước. Nếu rửa bằng nước, hãy phơi khô bộ phận này hoàn toàn trước khi lắp lại vào máy.
5.2. Vệ sinh màng lọc HEPA và than hoạt tính
Màng lọc HEPA và than hoạt tính có chức năng lọc các hạt bụi mịn và khí độc hại. Không nên rửa chúng bằng nước vì có thể làm hỏng cấu trúc của màng lọc.
Sử dụng máy hút bụi mini hoặc chổi mềm để hút bụi bẩn trên bề mặt màng lọc. Thay màng lọc HEPA và than hoạt tính theo khuyến cáo của nhà sản xuất, thường là 6 - 12 tháng sau khi sử dụng.
5.3. Vệ sinh vỏ máy và quạt hút gió
Tiến hành lau chùi vỏ máy và quạt hút gió bằng khăn mềm ẩm, tránh sử dụng các chất tẩy rửa mạnh hoặc chất lỏng có tính ăn mòn. Bên cạnh đó, hãy kiểm tra và vệ sinh các khe hút gió để đảm bảo luồng không khí luôn lưu thông tốt.
5.4. Kiểm tra và bảo trì định kỳ
Người dùng nên mang máy đến trung tâm bảo hành để kiểm tra và bảo trì định kỳ các bộ phận như quạt, động cơ, cảm biến... để đảm bảo chúng hoạt động ổn định.
5.5. Các lưu ý quan trọng khác
- Luôn tắt nguồn điện, rút phích cắm ra trước khi tiến hành vệ sinh, bảo trì.
- Không sử dụng các chất tẩy rửa mạnh hoặc chất lỏng có tính ăn mòn, axit.
- Đảm bảo tất cả các bộ phận của máy đã khô hoàn toàn trước khi lắp lại và sử dụng.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của hãng để có thể vệ sinh và bảo trì máy một cách tốt nhất.
- Khi phát hiện sự cố, liên hệ trung tâm bảo hành để được hỗ trợ, không tự ý sửa chữa tại nhà.
Việc lựa chọn và sử dụng máy lọc không khí đúng cách sẽ giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình. Hy vọng phân tích chi tiết của chúng tôi về cấu tạo máy lọc không khí và chức năng của từng bộ phận trên đây đã giúp bạn có thêm cơ sở để trả lời cho thắc mắc liệu có nên mua máy lọc không khí không.
Thoải mái liên hệ với Bếp 365 bất cứ khi nào bạn cần tư vấn thêm về sản phẩm - dịch vụ mà mình quan tâm nhé!
